Είναι αλήθεια πως η διατροφή παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην προετοιμασία του σώματος για τη σύλληψη. Ωστόσο, με τόσες αντικρουόμενες πληροφορίες, υπερβολικές υποσχέσεις και προωθήσεις συμπληρωμάτων για τη γονιμότητα, είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς τι πραγματικά έχει σημασία. Η τεκμηριωμένη, επιστημονική προσέγγιση στη διατροφή είναι κλειδί για τη στήριξη της αναπαραγωγικής υγείας. Ας δούμε λοιπόν τι πραγματικά έχει σημασία.

Διατροφικές Παράμετροι που Υποστρίζουν τη Γονιμότητα

Ισορροπημένη Διατροφή και Ορμονική Υγεία

Μια διατροφή πλούσια σε ολικής άλεσης τρόφιμα, καλά λιπαρά και υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνες βοηθά στη ρύθμιση των ορμονών, υποστηρίζει την ομαλή ωορρηξία και βελτιώνει την ποιότητα των ωαρίων και του σπέρματος. Επίσης πληθώρα μελετών υποστηρίζουν ότι η μεσογειακή διατροφή—πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, ελαιόλαδο και ψάρι— συμβάλλει στην καλή γονιμότητα.

Ρύθμιση Σακχάρου και Ινσουλίνης

Η διαχείριση της ινσουλίνης και του σακχάρου είναι απαραίτητη κατά την προετοιμασία του σώματος για σύλληψη. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) ή άλλα προβλήματα υγείας που επηρεάζουν το γλυκαιμικό έλεγχο. Μια διατροφή με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, πλούσια σε φυτικές ίνες και με καλή ισορροπία σε καλά λιπαρά και πρωτεΐνες μπορεί να υποστηρίξει τακτικότερη ωορρηξία και περιορισμό των επιπτώσεων της αντίστασης στην ινσουλίνη στο γυναικείο σώμα.

Λιπαρά για την Παραγωγή Ορμονών

Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και άλλα απαραίτητα λιπαρά συμβάλλουν στη σύνθεση των ορμονών. Τρόφιμα όπως τα λιπαρά ψάρια, ο λιναρόσπορος, τα καρύδια και οι σπόροι chia υποστηρίζουν την ορμονική ισορροπία και συμβάλλουν στη μείωση της φλεγμονής.

Μικροθρεπτικά Συστατικά και Αναπαραγωγική Λειτουργία

Βιταμίνες και ιχνοστοιχεία όπως το φολικό οξύ, η Β12, η βιταμίνη D, ο ψευδάργυρος, ο σίδηρος, το ιώδιο και το σελήνιο παίζουν σημαντικό ρόλο στη γονιμότητα. Τα στοιχεία αυτά υποστηρίζουν την καλή ποιότητα ωαρίων και σπέρματος, βοηθούν στη ρύθμιση του εμμηνορυσιακού κύκλου και ενισχύουν τις πιθανότητες επιτυχημένης σύλληψης.

Αντιφλεγμονώδης Διατροφή

Η χρόνια χαμηλού βαθμού φλεγμονή μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γονιμότητα. Μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά, ωμέγα-3 και ανεπεξέργαστα τρόφιμα μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή και να υποστηρίξει ένα υγιές αναπαραγωγικό περιβάλλον.

Υγεία του Εντέρου και Γονιμότητα

Ένα υγιές εντερικό μικροβίωμα βοηθά στον μεταβολισμό των ορμονών και στη ρύθμιση της φλεγμονής. Τροφές όπως το κεφίρ και το γιαούρτι, καθώς και φυτικές ίνες από λαχανικά, όσπρια και δημητριακά ολικής άλεσης, ενισχύουν την καλή εντερική λειτουργία υποστηρίζοντας τη γονιμότητα.

Δείκτης Μάζας Σώματος και Γονιμότητα

Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, o δείκτης μάζας σώματος εντός υγιών ορίων σχετίζεται με αυξημένη γονιμότητα και στα δύο φύλα. Επίσης, διαθέσιμα δεδομένα υποδεικνύουν πως, όταν αυτό χρειάζεται, απώλεια βάρους της τάξεως του 5–10% μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες σύλληψης και μετέπειτα υγιούς εγκυμοσύνης. Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι οι συστάσεις απώλειας βάρους συχνά προκαλούν άγχος σε ζευγάρια που επιδιώκουν σύλληψη—ιδίως γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες, άτομα με διαβήτη/προδιαβήτη, ιστορικό χρόνιων διαιτών και ανακύκλωσης βάρους (yo-yo dieting) ή διαταραγμένη σχέση με το φαγητό.  Στην περίπτωση αυτή είναι σημαντικό να δίνεται έμφαση στη σωστή θρέψη και στη μείωση του άγχους γύρω από το φαγητό και όχι σε αυστηρούς στόχους απώλειας βάρους.

Στρες και Ψυχική Υγεία

Το αυξημένο στρες μπορεί να επηρεάσει την ορμονική ρύθμιση και τη γονιμότητα. Η φροντίδα της ψυχικής υγείας, στην οποία συμβάλλει η ισορροπημένη, ενσυνείδητη διατροφή και η ήπια σωματική δραστηριότητα, μπορεί να έχει θετική επίδραση στις πιθανότητες σύλληψης.

Συμπληρώματα Διατροφής και Γονιμότητα

Η αγορά συμπληρωμάτων διατροφής που διαφημίζουν την ενίσχυση της γονιμότητας συνεχώς μεγαλώνει. Παρόλο που η συμπληρωματική χορήγηση ορισμένων θρεπτικών συστατικών μπορεί να είναι χρήσιμη, είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι δεν υπάρχει ένα “μαγικό” συμπλήρωμα γονιμότητας. Πριν επενδύσετε λοιπόν σε ακριβά προϊόντα που υπόσχονται ότι αυξάνουν τις πιθανότητες σύλληψης είναι σημαντικό να κάνετε μια συζήτηση με την επιστημονική ομάδα που σας παρακολουθεί ώστε να βεβαιωθείτε ότι το προϊον που λαμβάνεται είναι το κατάλληλο για τις δικές σας ιδιαίτερες ανάγκες.

Συμπέρασμα

Η διατροφή μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη της γονιμότητας, ωστόσο αυτό δε σημαίνει πώς χρειάζεται να είναι περίπλοκη ή περιοριστική. Εστιάζοντας σε ισορροπημένα γεύματα, ποιοτικά θρεπτικά συστατικά και μια ήρεμη σχέση με το φαγητό, μπορείτε να δημιουργήσετε τις κατάλληλες προϋποθέσεις για σύλληψη, χωρίς άγχος και υπερβολές.

Εάν προετοιμάζεστε για εγκυμοσύνη και θέλετε επιστημονικά τεκμηριωμένη καθοδήγηση στο κομμάτι της διατροφής, μη διστάσετε να κλείσετε μια Δωρεάν Συνεδρία Ενημέρωσης μαζί μου.

Βιβλιογραφία

1. Chiu, Y., Chavarro, J.E., & Souter, I. (2018). Diet and female fertility: Doctor, what should I eat? Fertility and Sterility, 110(4), 560-569.
2. Fabozzi G, Verdone G, Allori M, Cimadomo D, Tatone C, Stuppia L, Franzago M, Ubaldi N, Vaiarelli A, Ubaldi FM, Rienzi L, Gennarelli G. Personalized Nutrition in the Management of Female Infertility: New Insights on Chronic Low-Grade Inflammation. Nutrients. 2022 May 3;14(9):1918.
3. Gaskins, A.J., & Chavarro, J.E. (2018). Diet and fertility: A review. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 218(4), 379-389. https://doi.org/10.1016/j.ajog.2017.08.010
4. Hecht, L.M., Hadwiger, A., Patel, S., Hecht, B.R., Loree, A., Ahmedani, B.K., & Miller-Matero, L.R. (2022). Disordered eating and eating disorders among women seeking fertility treatment: A systematic review. Archives of Women’s Mental Health, 25(1), 21-32.
5. Karayiannis, D., Kontogianni, M.D., Mendorou, C., Mastrominas, M., & Yiannakouris, N. (2018). Adherence to the Mediterranean diet and IVF success rate among non-obese women attempting fertility. Human Reproduction, 33(3), 494-502.
6. Kumar, D., Huntriss, R., Green, E., Bora, S., & Pettitt, C. (2023). Development of a nutrition screening tool to identify need for dietetic intervention in female infertility. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 36(1), 154-168.
7. National Institute for Health and Care Excellence (NICE), Overview. Fertility problems: assessment and treatment: NICE Guideline (NG 156). 2017. Available from: https://www.nice.org.uk/guidance/cg156
8. Rodino, I.S., Byrne, S., & Sanders, K.A. (2016). Obesity and psychological wellbeing in patients undergoing fertility treatment. Reproductive BioMedicine Online, 32(1), 104-112.
9. Santa-Cruz DC, Agudo D. Impact of underlying stress in infertility. Curr Opin Obstet Gynecol. 2020 Jun;32(3):233-236.
10. Schneider, E., Hamer, O., Smith, C., & Hill, J. (2023). Beyond body mass index: A synthesis of lifestyle factors that may influence in vitro fertilisation outcomes. British Journal of Midwifery, 31(8), 436-444.